ขุนเดช

โดย  สุจิตต์ วงษ์เทศ

พิมพ์ครั้งที่  1, พฤษภาคม 2512

สำนักพิมพ์ กรุงสยาม

จำนวนหน้า  168 หน้า 

ปกอ่อน

สภาพหนังสือ : ปกหน้า-หลังหม่น หน้ากระดาษเหลืองเข้มตามเวลา ในเล่มสะอาดเรียบร้อยดี ไม่มีเขียนขีด ตัวเล่มแน่น โดยรวมสภาพดีตามเวลา

ผมไม่พิศวงเลยที่คุณทั้งสองได้รับการชื่นชม 

บนถนนหนังสือจากงานเขียนในทำนองย้อนมองอดีต

ด้วยคารวะ ชำเลืองบัจจุบันอย่างสงสัย (เจ็บช้ำและดูหมื่น)

และหวั่นระแวงในอนาคตของชีวิตและผู้คน

ชานหมากนอกกระโถน ของ ขรรค์ชัย บุนปาน

ใคร่จะพูดว่าเป็นงานคริติดผ้าเหลืองอย่างองอาจ

และในลักษณะที่ผู้เขียนยืนท้าทายอยู่ริมประตูนรก 

งานเขียนของคุณชวนให้หม่นหมองใจ

หากในขณะเดียวกันก็ย่อมมีความหมายอยู่ตามสมควรเป็นแน่นอน

สำหรับสาธุชนผู้กล้าผจญกับความจริง

ความจริงที่มันเดินเสียดถูกับเราทั้งเบื้องนอก และในมโนธรรม

ขุนเดช ของ สุจิตต์ วงษ์เทศ

นั้นผมมีความรู้สึกประหวั่นครั่นคร้ามกับการทำลายโบราณวัตถุสถานของเราเสมอมา

ทั้งโดยเจตนา หรือด้วยโง่สถุล

จนดูการณ์เลวทรามนั้นได้ดำเนินต่อเนื่องมา 

ศตวรรษ ต่อศตวรรษ พ.ศ. ต่อ พ.ศ. จนถึงวันต่อวัน

หลังจากธรรมชาติได้เป็นผู้เริ่มต้น

ครั้นมาถึงในวันนี้มันดูคล้ายกับว่าเราไม่อาจมีอำนาจใด

ยับยังไว้ได้และคุณก็เปิดโอกาสให้ ขุนเดช ได้ทำงาน

บนบันทัดหนังสืออย่างดุดันและด้วยศรัทธารุนแรง

บางขณะผมนึกครั่นคร้ามไม่อยากสบตากับ ขุนเดช

แต่ก็ปลื้มและยินดีที่คุณให้แกได้พูดแทนคนจำนวนมากมาย 

ผู้ต่างทรนงในความเป็นคนไทย และหวงแหนในสารพันบรรดามี

ซึ่งบ่งบอกถึงอารยธรรมของเรา

‘รงค์ วงษ์สวรรค์